„W czynności nadawanie mowy bierze udział około 100 rozmaitych mięśni układu fonacyjnego i artykulacyjnego (…) w ciągu sekundy 14 razy musi dokonać się taka zmiana [zmiany w stanie mięśni] obejmująca przynajmniej część wymienionej liczby mięśni, a być może nawet je wszystkie; każdy z nich musi otrzymać impuls powodujący bądź utrzymanie go w stanie poprzednim, bądź jego rozkurz lub skurcz. (…) W czasie czynności nadawania mowy zachodzi kilkaset odrębnych reakcji mięśniowych na sekundę, przy czym ich kolejność musi być dokładnie ustalona“  (Maruszewski, 1970)

Zaburzenie mowy, które towarzyszy ataksji rdzeniowo – móżdżkowej nazywane jest dyzartrią. Jest ono niestety jednym z najsłabiej opracowanych w literaturze logopedycznej.

Są różne rodzaje dyzartrii, gdyż zaburznie to występuje w wielu poważnych chorobach neurologicznych. Problemy z mową, które są skutkiem uszkodzenia móżdżku to dyzartria ataktyczna. Występuje ona nie tylko w ataksji rdzeniowo -móżdżkowej, ale też w przypadku guzów móżdżku, czy w stwardnieniu rozsianym.

Aby poprawnie wymawiać słowa i mówić zozumiale konieczna jest współpraca narządów artykulacyjnych, układu oddechowego i fonacyjnego. Niezbędny jest harmonijny współudział różnych mięśni. Koordynację, płynność i precyzję ruchów zapewnia właśnie móżdżek.

Na skutek jego uszkodzenia głos jest nierówny, słowa wymawiane są raz głośniej, raz ciszej, mowa jest bełkotliwa, wybuchowa, występują trudności w szybkim wypowiadaniu słów oraz przerwy między sylabami i słowami. Wielu chorych ma również problemy z połykaniem . Ćwicząc – poprawiamy m.in. koordynację, zwiększamy wyrazistość mowy, zwiększamy siłę mięśni języka, warg, podniebienia miękkiego.

Należy jednak pamiętać, że poprawa nie pojawi się prędko. Potrzeba żmudnych ćwiczeń, polegających na wielokrotnym powtarzaniu, aby nieuszkodzone struktury przejęły funkcje tych uszkodzonych.

Po dokładne informacje, co ćwiczyć i jak to robić, zapraszam na Forum Ataksja . Chętnie odpowiem na Państwa pytania.

Magdalena Kazimierska – Zając, neurologopeda